Vertragen en verstillen op het pad van zinleving

Vertragen en verstillen op het pad van zinleving

Vertragen en verstillen

Ik had ze meegenomen naar het bos. Negen prachtige vrouwen en een (ook prachtige!) man. Om ze het pad van zinleving te laten bewandelen. Dit pad beloop je in je eentje 🦆 maar ook met elkaar. Het pad begint met weer gronden in jezelf door te vertragen en verstillen.

Ik begon de wandeling met de vraag: “Wie wil er voorop lopen?” Het is bevrijdend om gewoon eens doelloos te wandelen en je onderbuik de richting te laten bepalen. Paula begon. Ze zette eerst stevig in, maar begreep al snel wat vertragen en verstillen betekent als je in het bos loopt. Ze liet haar pas tot rust komen en we voelden bewuster dan thuis de grond onder onze voeten. Na Paula kwam Ingrid, na haar volgde weer een vrouw en zo liepen we afwisselend achter elkaar steeds rustiger en relaxter door het zomerse bos. We vertraagden en werden steeds stiller.

Onverwachts (want er was geen plan of route) liepen we langs de mooiste plekjes; een kronkelpaadje waar de bomen zo dicht stonden dat bladeren overal onze huid aanraakten; twee bomen die intiem met elkaar verstrengeld stonden. Manon bracht ons zonder dat ze het wist naar een plek waar beuken als pilaren in een kathedraal naar de hemel oprijzen.

Statig, rank en massief zoeken de beuken met hun kroon het hemelgewelf. Hun nauwe band met de blauwe lucht boven het bladerdak voel je goed als je eens een tijdje aanschuift en aan hun voeten ligt. Grotere beuken hebben daarvoor fijne nisjes. Hun stammen wijken bij de wortels uiteen en creëren holletjes. Als het regent blijven er plasjes water in staan. Als het droog is zoals tijdens deze wandeling, kun je er je rug tegenaan vleien.

 

retraite levenslust en ruimte voor rouw bosklooster retraite reset your self zijn vol zin retraite in de natuur stiltedag stiltedag in de natuur

Je lichaam op deze manier een tijd laten rusten heelt onzichtbare wonden

 

Manon wist niet dat ik graag op deze plek wilde stoppen om aan de voet van de stammen een pauze te houden. Wellicht hoorde ze mijn geluidloze smeekbede of was ze zelf ontroerd door de uiteenwijkende stevige stammen. Misschien wilde ze iemand anders de kans geven om vol op intuïtie te lopen, wat haar reden ook was, ze hield uit zichzelf halt.

Met de opdracht “Ervaar eens wat er nog meer in jou tot rust kan komen”, waren ze allen uitgewaaierd om een boom te vinden om mee te zijn. ‘Zijn’ is bij bomen voldoende. Binnen inheemse tradities worden ze gezien als ‘staande mensen’. Bomen laten je woordeloos het volgende ervaren:

Als je iets tot rust wilt laten komen, mag het er eerst eens ‘zijn’

Natuurlijk ging ik zelf ook bij een reus van een beuk zitten. Omdat het bladerdek zo dicht is, is er nauwelijks ondergroei, een tapijt van oude bruine bladeren en half vergane beukennootjes verwelkomde me vriendelijk. Zoals altijd wanneer je uit een beweging komt, duurt het even voor de omschakeling van activiteit naar rust komt. Zo ook bij mij. Ik zat wel, maar was ook nog ‘druk’ bezig met de groep en hoe laat we terug konden zijn voor de lunch. 

Wetend dat de natuur me een handje helpt om dieper te gronden in plaats van met allerlei zaken bezig te blijven, liet ik mijn blik glijden over de bomen om me heen. Ik nam hun vormen in me op, liet het zonlicht op mijn gezicht dansen. Toen zakte mijn blik naar de bladeren op de grond terwijl er een gedachte omhoog borrelde: “Hoe lang zal ik ze hier laten zitten, vijftien minuten, of toch liever twintig?” De gedachte was pas net voorbij geflitst toen mijn hand semi-automatish naar mijn tas greep om mijn telefoon te pakken om de tijd te checken. Net op dat moment werd mijn blik gegrepen door een minuscule beweging. Vanonder een opgekruld beukenblaadje ontwaarde ik iets piepkleins, dat zich in beweging zette en mijn kant opkwam.

 

vertragen en verstillen training De volgende stap

Het was een slakje  🐌 dat net onder een blad vandaan kroop. Nog geen halve centimeter groot was het diertje. Een piepklein slakje,  helemaal compleet, met alles erop en eraan. Voelsprieten, een lichtbruin lijfje en volmaakt huisje. Het gleed kalmpjes op zijn eigen tijd over het gevallen beukenblad. Alles stond even stil. Dit was zijn wereld, beukenbladeren, scherpe beukennootjes en bruin ruikende humus grond. Het slakje was zo klein dat het praktisch onzichtbaar was voor mijn oog. Een glimps van universele tijd, stilstaande en voortglijdende tijd kwamen plots samen in mijn blikveld waarin dit kwetsbare diertje zich vertoonde. Het ontoerde me en met iedere milimeter die het vooruit kwam greep het mij steviger vast in een vacuüm van tijdloosheid.

Het slakje gaf met zijn/haar komst antwoord op mijn eerder gestelde vraag: hoeveel tijd hebben we nog hier aan de voet van de bomen? Het dier liet me instantaan zien dat tijd niet hoeft te bestaan als je leeft. Het hoeft geen grens te zijn, geen kooi, en zeker geen gevangenis. Tijd is er gewoon, net als het leven. Het komt en gaat, net als het leven.

Het liet me zien dat als je je laat zinspireren door het natuurlijke leven om je heen, de tijd op z’n tijds voorbijglijdt. Je bent er midden in en het voelt volkomen vrij.

Ik hoor mensen regelmatig zeggen ‘het leven raast aan me voorbij, ik heb geen tijd genoeg voor alles’. Zittend aan de voet van een boom die ouder is dat mijn oudtante van 97 ervoer ik iets totaal anders. Ik voelde de tijd als een reuzenadem lang me heen strijken, als de adem van het universum. Ik was in deze universele adem opgenomen. Alles heeft zijn eigen tijd. Als je er middenin leeft vervalt het gevoel én eker de noodzaak om de tijd te begrijpen, te kaderen, of jezelf in een harnas te hijsen van tijdsbepaling naar tijdsbepaling. 

Wandelend op het pad van zinleving glijdt de tijd aan je voorbij als een slakje in zijn element; van de ene kant van een blaadje naar de andere. En daarin hoef je niets anders te zijn dan precies dát op precies dát moment.

Zonder mijn telefoon te hoeven pakken wist ik dankzij het slakje wanneer de tijd gekomen was om de kleine klankschaal te pakken en driemaal het sein te geven” we wandelen weer verder”.

 

Vertragen en verstillen op het pad van zinleving

 

Wat als jouw leven eens wat minder tijd kent, wat minder tijd hoeft te hebben. Wat als je eens wat tijdlozer durft te leven. Uit de kooi van kalenders en agenda’s stapt en in de wereld van natuurlijke tijdloosheid. Hoe zou je leven er dan uitzien? Wat zou je anders doen? Kun je dan blijvend meer vertragen en verstillen? Blijvend meer geaard zijn? Zou je meer bewegen als een slak op het rimte van zijn eigen tijd? Als een eekhoorn springend van tak naar tak? Als een ree of als een blaadje 🍃 in de wind? Of als jezelf? Zou je meer kunnen zijn vol zin?

Ik wens je veel zin in je dag vandaag,

Laura Jonker

Check voor programma’s om te vertragen en verstillen, weer stevige grond onder je voeten te voelen

www.bosklooster.nl

of zet De Volgende Stap: het halfjaartraject waarin je met een fijne groep mensen het pad van zinleving bewandelt en positieve stappen zet vol zin in je leven

 

Betekenisvol leven, hoe doe je dat?

Betekenisvol leven, hoe doe je dat?

Kan ik iets voor u betekenen?

In zijn prachtige boek Intimiteit vertelt de Belgische psychiater Paul Verhaeghe over hoe hij geraakt werd toen hij in Nederland deze vraag voorgelegd kreeg. “Kan ik iets voor u betekenen?” Het blijkt een kenmerkende Nederlandse uitdrukking te zijn, maar het verlangen naar betekenisvol leven is universeel. De vraag werd hem gesteld bij de incheckbalie van een hotel, hij begreep heel goed dat er bedoeld werd of alles naar wens was, maar toch viel hem de dieperliggende laag op.

We willen van betekenis zijn voor anderen, want dát maakt gelukkig. Verhaeghe zegt het zelfs zo: “Gelukkig zijn, dat is iets betekenen voor een ander.”

Hier lees je verder over waarom het zo belangrijk is om de dingen te doen die aansluiten bij je zin omdat je je daarmee meer van betekenis voelt. En wanneer je je van betekenis voelt, ontstaat geluk. Betekenisvol leven geeft vervulling.

Ik vertel mensen wel eens dat ik sinds ik begonnen ben met ZIJN VOL ZIN (in 2014) ik alleen nog dingen doe die aansluiten bij mijn zin. Ik weet dat dit makkelijk verkeerd begrepen kan worden. Alsof ik alleen maar doe waar ik zin in heb en er geen vervelende karweitjes meer op te knappen zijn. Natuurlijk kunnen we niet alléén maar doen waar we zin in hebben. Zo zit het leven toch echt niet in elkaar. Als we een klein kind altijd maar de zin geven, dan ontwikkelt het waarschijnlijk een verstoorde relatie met de realiteit.

De realiteit presenteert ons niet precies waar wij nu net zin in hebben. Vaak genoeg presenteert het leven ons situaties waar we geen zin in hebben, of situaties die ronduit zinloos zijn, zoals misbruik, onrecht, onveiligheid. Situaties waarin onze zin het nakijken heeft en we vooral aan het overleven zijn. Met alle gevolgen van dien: weinig (zelf)vertrouwen, anderen voortdurend proberen te pleasen, angst diep onder je huid, te hoge stressniveaus ervaren, pieken en flinke dalen, niet bij je gevoel kunnen komen, niet (meer) weten wat je wil.

Het leven kan zo uitdagend zijn, waardoor we uit verbinding raken en niet helemaal degene zijn van wie we diep van binnen weten dat we diegene zijn.

Juist dan is het van levensbelang dat er toch af en toe momenten zijn van zingeving, van “dingen doen die aansluiten bij mijn zin.” Want zoals Verhaeghe de diepere laag hoorde in de vraag in de hotellobby, kun je ook de diepere laag horen in het typisch menselijke verlangen om dingen te doen die aansluiten bij je zin. Want door dingen te doen die aansluiten bij je zin, laden we op, krijgen we weer kleur in ons gezicht, voeden we de energie in ons hart. Maar het allerbelangrijkste is: Door dingen te doen die aansluiten bij onze zin kunnen we van betekenis zijn. 

Door aandacht, tijd en ruimte vrij te maken voor de voor jou zinvolle dingen, ervaar je dat je leven van betekenis is: ten eerste voor jezelf omdat je voor jezelf zorgt, je zegt op een indirecte manier JA tegen jezelf. Dat is belangrijk omdat niemand anders dan jijzelf dat zo geloofwaardig kunt zeggen.

Ten tweede omdat je je zin kunt doorgeven aan anderen, en daardoor ervaart dat je leven ertoe doet voor anderen. Anderen merken het altijd als jij iets doet wat goed is voor jou. Dat kan hen ook positief zinspireren. En dat geeft jou weer een goed gevoel.

Ten derde omdat het de natuurlijke neiging is van de mens om vervulling te vinden in het met elkaar samenleven op de aarde. Vandaar dat zoveel mensen het moeilijk hadden tijdens de lockdown, omdat het niet meer vanzelf sprekend was om dingen te doen waar je zin in had en waarmee je iets voor elkaar kon betekenen. De mens verlangt naar dingen doen die werkelijk betekenis geven aan het grote geheel, dát zijn voor ons zinvolle dingen.

Vind je het moeilijk omdat je denkt: ik kan het niet? lees dan hier over hoe je uit de ik-kan-het-niet-impasse komt.

Als we meer dingen doen die aansluiten op onze zin, dan ontstaat de volgende situatie die filosoof en psycholoog Esfahani Smith zo mooi uitdrukt en wat perfect beschrijft wat er gebeurt als je je meer je ZIN gaat leven:
“Als je je leven van betekenis acht, blijf je deze betekenis ook voelen, als je dingen moet doen die je niet gelukkig maken.”

Betekenisvol leven betekent dus niet dat ik alleen maar dingen doe die ik denk leuk te vinden. Natuurlijk doe ik net als iedereen klusjes die ik niet perse alleen maar leuk vindt, maar zij vervullen me ook, omdat ik de betekenis van mijn leven hoogacht en eer door juist ook die dingen te doen die wel aansluiten bij mijn zin.

Wil je jezelf ook van meer betekenis voelen? Verlang jij ook naar iets in je leven, wat zinvol voelt? Dat kan vanalles zijn bijv. rust, balans, minder  met je telefoon bezig zijn, controle durven loslaten. Het kan ook zijn dat je minder vaak gefrustreerd wilt voelen, of minder gestresst, of dat je meer aandacht wilt voor de positieve kanten van het leven. Betekenisvol leven is voor jou heel persoonlijk, maar het is hoe dan ook iets waardoor jij voelt dat je meer van jezelf kunt zijn in je leven. 

Heb je een thema dat je graag dieper wil verankeren in je leven? Dan is de 7-weekse cursus meer ZIN in je leven iets voor jou.
Dankzij de zeven stappen doorloop je een logisch en krachtig proces om dat waar jij naar verlangt meer in je dagelijkse werkelijkheid in te vlechten.

Dus zet die stip aan de horizon en ga 7 weken met mij op een prachtige innerlijke reis.

Liefdevolle groet,

Laura Jonker

De zin van in de put zitten

De zin van in de put zitten

“Ik zit in een gat”. Zijn woorden vielen als een granieten blok voor me neer. Ik zag een zwarte diepte voor me, met gladde wanden en allerlei herinneringen kwamen boven. Aan mensen die al eens bij me waren geweest en die ook in een gat hadden gezeten. Of aan de rand hadden gestaan van een innerlijke afgrond. Een diep medemenselijk gevoel kwam op. Want hoewel ik me inmiddels met vertrouwenwekkende regelmaat uit de donkere dieptes van mijn ziel weet te houden, zijn er genoeg momenten geweest dat deze dieptes er wel waren. Dat ik in mijn eigen waanzin verbleef en tijdelijk niet meer wist wat ik kon doen, of kon laten om weer wat licht te voelen. 

“Tijdelijk in de put zitten helpt je weer verbinding te maken met nieuwe mogelijkheid in je leven.” Foto door Dmitry Schemelev

In de put zitten, er geen gat meer in zien. Voelen dat het leven een wending neemt waarin jij je kunt verliezen. Of dat je niet meer weet wie je bent, waar je voor staat of dat je jezelf afvraagt wat je hier op aarde eigenlijk wilt doen. Het zijn dit soort existentiële openingen in je leven die je de mogelijkheid geven om ergens doorheen te kruipen en net als een rups uit haar cocon te kruipen. Waarom? Omdat we ons altijd ruimer, vrijer, lichter gaan voelen als we eenmaal door de donkere gangen van ons innerlijk durven te bewegen, op weg naar een uitgang. 

Hoe vaak ik me niet heb ‘opgesloten’ op mijn kamer om weer verbinding te kunnen krijgen met dat wat voor mij zo wezenlijk was. Hoe vaak ik niet (uit wanhoop) de natuur invluchtte om weer het diepe respect te kunnen voelen, voor mijn eigen leven en voor al het leven om mij heen. Want dankzij mijn aangeboren gevoeligheid en enthousiasme kon ik deze verbinding in contact met de buitenwereld makkelijk verliezen. En als dat gebeurde, voelde ik me na een tijdje zo ‘verloren’. Wat weer als gevolg had dat er een spervuur van vragen en innerlijk conflict op me af kwam. 

“Hoe vaak ik niet (uit wanhoop) de natuur invluchtte om weer het diepe respect te kunnen voelen, voor mijn eigen leven en voor al het leven om mij heen.” Foto door Dustin Scarpitti

Het is altijd goed om naar jezelf te blijven luisteren, je angsten, irritaties, je hoop en wanhoop serieus te nemen. Door respect te houden voor wie je bent en wat jou beweegt, kun je uiteindelijk afscheid nemen van je eigen waanzin. En kun je beginnen met werkelijk voor jezelf te zorgen. Ik bleef, ook als ik in een put terecht gekomen was, oprecht luisteren wat mijn geest aan hersenspinsels voorschotelde. Dat was niet altijd makkelijk, want juist in een put hoor je jezelf de vreselijkste dingen denken en voelen. Toch was het essentieel dat ik respect bleef houden voor mijn innerlijke verlangens om zin te geven aan mijn eigen bestaan en dat van anderen. Want wat ik ervoer ‘in de put’ was de wanhoop, het verdriet en onvermogen over deze zielsverlangens. In de put ervoer ik de pijn en het gemis van m’n ziel die iets probeerde te realiseren (wat nog niet lukte).

Door open te staan voor je eigen zielenpijn krijg je weer toegang tot een stroom energie die je wereld kan veranderen! En die heb je nodig als je uit de put wil komen. Je hebt je eigen oerenergie nodig als je stappen wilt zetten om uit een voor jou beperkende situatie te komen. Het is zeker niet de bedoeling dat je alleen maar in je eigen cocon blijft zitten. In de cocon, of de put kun je contact leggen met je ZIN, dat wat je het liefst als onderstroom in je dagelijkse leven hebt. En het fijne is natuurlijk als je dan op een gegeven moment weer uit je cocon komt en je zin gaat leven! Of zoals een vlinder door je eigen leven gaat fladderen. 

“Ben je klaar om uit je cocon te kruipen en de wereld tegemoet te treden vol zin?” Foto door Ray Hennessy.

Ben jij toe aan het werkelijk contact maken van wat er in jou leeft en wil je daarmee ook meer in de wereld zijn? Verlang jij ook om een leven te leven waarin plek is voor plezier en betekenis? Waarin je VOL ZIN kunt ZIJN?! 

Denk er dan eens serieus over na om mee te doen met ofwel de halfjaartraining of met een persoonlijk traject. Ik heb na zeven jaar voltijds ZIJN VOL ZIN een flinke bagage om jou op weg te helpen naar meer ZIN in je LEVEN.

Meer info over ZIJN VOL ZIN en onze ZINVOLLE en LIEFDEVOLLE ZELFZORG ? Die vind je hier!!!

Bij ZIJN VOL ZIN vindt je in **meditatie cursussen **natuurretraites **zelfzorg ontwikkeltrajecten praktische antwoorden op vragen als Hoe kom ik uit de put
Hoe kan ik ontspannen
Hoe vind in innerlijke rust
Hoe volg ik mijn innerlijke kompas
Hoe vind ik zin in mijn leven
Hoe geef ik meer zin aan mijn leven
Hoe kan ik kwetsbaar zijn
Hoe kom ik weer tot mezelf
Hoe kan ik mezelf motiveren?
Hoe blijf ik meer in contact met mezelf?
Hoe kan ik liefdevol met mezelf omgaan?
Hoe kan ik mezelf accepteren
Hoe kan ik liefdevol met mezelf omgaan
Hoe vind ik meer rust en ruimte
Hoe ben ik minder gestresst
Hoe kan ik tevreden zijn met mezelf
Hoe kan ik tot rust komen
Hoe kan ik beter luisteren naar mijn gevoel
Hoe kan ik beter luisteren naar mijn lichaam
Hoe kom ik uit mijn hoofd
Hoe vind ik meer innerlijke rust
Hoe blijf ik meer in contact met mijzelf
Hoe laat ik me minder afleiden
Hoe houd ik focus
Hoe kan ik beter luisteren naar mezelf?
Hoe kan ik iets bijdragen aan de wereld?
Hoe waardeer ik mezelf?
Hoe kan ik positief denken?
Kan kwetsbaarheid een kracht zijn?
Hoe weet ik wat ik wil?
Hoe kan ik mijn emoties transformeren?
Ik wil beter weten wat ik wil
Hoe helpt niksen me
Hoe kan ik het leven vieren
Hoe kan ik meer gronden

Hoe je een ervaring uit het verleden herschrijft

Hoe je een ervaring uit het verleden herschrijft

Jitske (36) doet een sessie om het verdriet over haar overleden moeder beter te hanteren en daarmee een hernieuwde verbinding te maken met haar vader.

Op 30 jarige leeftijd overleed Jitskes moeder. “Het voelde alsof de grond onder mijn voeten wegviel. Ik was erg verbonden met mijn moeder, zij bepaalde op een goede manier veel in mijn leven. Toen zij wegviel, wist ik niet meer wat ik moest doen. Hoewel het contact met mijn vader goed is, kon ik voor mijn gevoel niet met mijn vragen en verdriet bij hem terecht. We hadden nooit over zaken gepraat. En als ik eens een vraag stelde, kreeg ik een kort antwoord. Ik hield dan vrij snel op met verder vragen. Een gesprek over het leven hadden we eigenlijk nog nooit gehad.”

Overmensd door verdriet

Hoewel ze nu haar leven weer op de rit heeft, loopt Jitske er na zes jaar nog steeds tegen aan dat het verdriet om haar moeder ineens totaal de overhand kan nemen. Laatst nog had ze een cursus leiderschap in het kader van haar werk“Al meteen de eerste dag knapte er tijdens een oefening iets in mij en ik ging helemaal op slot. Ik voelde zoveel verdriet en gemis, ik schoot helemaal vol, maar ik ging niet huilen, want ik wilde het niet daar op dat moment en met die groep delen, dus ik onderdrukte het en ging wandelen in de pauze met het idee dat ik het dan wel kwijt zou raken. Toen ik terugkwam gebeurde er iets heel kleins en het was meteen weer helemaal aanwezig. Het verdriet zit op zulke momenten ‘in de weg’. Ik wil eigenlijk niet meer dat het zo mijn leven kan beheersen.”

Verbinding maken met een ander

Ik vertel haar dat je nog zo hard in je eentje, op jezelf, kunt huilen of gefrustreerd zijn, in je eigen kamer, veilig, waar je jezelf helemaal kunt laten gaan, maar  het werkt altijd tijdelijk. De werkelijk opluchting komt pas als je het daarna in verbinding brengt met een ander. Het maakt ons tot mens, dat we gevoelens kennen van lijden, en vanuit daar verbinding maken met een ander mens/levend wezen. Ik vraag haar wat ze al heeft gedaan aan rouw, aangezien ze o,a. bij me is gekomen, om een opening te bieden voor haar verdriet en gevoelens. Na haar antwoord begrijp ik dat het nodig is om haar weer in contact te brengen met de puber in haar en dat ze diep verlangt naar contact met haar vader. Ieder van ons heeft nog steeds de puber in ons, het niet meer jonge kind dat de wereld ontdekt en van alles wil weten. De puber wil begrijpen wat er waar is en hoe zaken werken, wat de wereld kan betekenen voor het kind en andersom. De eigenschappen van de puber kunnen ons bijstaan om te begrijpen en vooral te veranderen waarom we nu vastlopen. Dat doen we zo.

Herschrijven van verleden

Ik vraag haar een situatie uit haar onderbewuste te laten opkomen, waarin ze puber was en alleen met haar vader.

Ze ziet verschillende scènes achter elkaar, maar naar de eerste scène keren we terug. Daarin dobbert ze met haar vader in een bootje, op een meer, ergens in een vakantieland. Ze roeien en haar vader vertelt over de gebeurtenissen van het gezin van de vorige dag. Er was iets voorgevallen en “Hij lijkt steun te zoeken bij mij, voor bevestiging en ook wil hij gezien worden. Ik ben twaalf, ik zie mezelf als klein, ik zoek wel zelfvertrouwen geloof ik, maar weet niet hoe ik het kan vragen aan mijn ouders, dat hebben ze me nooit geleerd, om vragen te formuleren, dus val ik vaak stil.” Kun je beginnen met je vader zien, een verbinding maken en hem bevestiging geven, als de volwassen vrouw die je nu bent. [even voor de goede orde, dit gebeurt allemaal in het levendige droombeeld van Jitske]  “Ja dat kan ik.” Fijn, dan kan Jitske beginnen met het proeven en proberen van dat wat ze heel graag wil doen, maar nog nooit heeft gedurfd door te zetten: een echt gesprek beginnen met haar vader.

Wat zou je je vader willen vragen, vraag ik haar.

“Hoe kan ik voor mezelf opkomen.”

En hoe reageert hij?

“Niet. Hij zegt niets.”

Probeer maar een volgende vraag. Proef de woorden, maak maar een zin.

“Ik wil graag een echt gesprek voeren met jou, maar ik weet niet hoe, kun je me helpen hoe dat te doen?”

En?

“Mijn vader kijkt verwonderd, niet negatief, juist eerder positief. Hij zegt: Hoe dat zo?”

“Ik wil graag weten wat je voelt, wat er in je omgaat, waar je mee zit en hoe ik jou daarmee kan helpen?”

“Dat zijn te veel vragen, hij valt stil.”

Misschien kun je focussen, opper ik.

“Papa, ben je gelukkig?”

“Ik krijg niet echt een duidelijk antwoord.”

“Papa, zou je iets willen veranderen zodat je gelukkiger bent dan je nu bent?”

“Hij kijkt me begripvol aan en haalt zijn schouders op.”

“Ik zie nu wat er gebeurt. Ik vul zijn antwoorden vanuit mijn hoofd in, maar als ik werkelijk naar mijn gevoel luister, heb ik geen idee wat zijn antwoorden zouden zijn. Omdat ik nooit de echte vragen stel. Maar ik zie nu dat als ik die vragen wél stel, er best ruimte is. Hij vindt het niet vervelend. Hij lijkt het te waarderen dat er echte vragen aan hem gesteld worden, die er toe doen en de kern raken.”

Je zou hem bijv. kunnen vragen, “Papa wat wil je dat ik ga ontdekken?”, of “Wat heb je zelf ontdekt in jouw pubertijd?”.

Zelf in actie komen

Waar Jitske achterkomt is dat ze zelf in actie kan komen, wanneer er een vraag leeft in haar. Dat haar vader stiller is, en minder spraakzaam maakt hem nog niet onwillend voor een gesprek. Als zij meer contact wil met haar vader, zal ze toch echt zelf meer openingen mogen maken voor haar en haar vader, nu haar moeder er niet meer is om het gesprek te voeren. Met het bewustzijn van een volwassene en het verlangen naar  verbinding van de 12-jarige, hoeft ze zich niet bij de eerste afwezige reactie neer te leggen. Ze heeft gezien, dat ze dichtbij haar eigen ervaringen kan blijven en doorvragen. Wie ziet is aan zet. We sluiten de oefening af met verbinding maken met zichzelf als 12 jarig meisje, zodat Jitske vanaf nu weer bewust de waarheidszoekende kracht van zichzelf ter hand neemt. Een grote glimlach verschijnt op haar gezicht. “Ik ga het gesprek gewoon aan.”

Wachten met zingeving tot na je pensioen?

Wachten met zingeving tot na je pensioen?

Een verhaal uit mijn praktijk. Maakt het uit hoe oud je bent, om te groeien, om jezelf te ontdekken, om ervaringen uit je kindertijd in een nieuw daglicht te zien om te kunnen concluderen dat de ingeslagen weg misschien toe is aan een koerswijziging? Nee het maakt niet uit hoe oud je bent, en je hoeft zeker niet te wachten tot na je pensioen, blijkt uit dit verhaal van Harmen. 
Harmen (59) was 16 toen vriendjes langskwamen om te vragen of hij mee de stad in ging. Hij zei ja, terwijl zijn hart liever bezig wilde blijven met het bouwen van zijn eerste donkere kamer, een eigen fotostudio. Die hele middag in de stad was hij bij zijn vrienden, en ook weer niet. Hij herhaalde maar in zichzelf dat hij toch liever thuis was gebleven, hij kon zich niet neerleggen bij zijn besluit. Toen Harmen deze week in ZINTRE kwam en deze herinnering kwam bovendrijven uit zijn onderbewuste, werd het kraakhelder: “Dit is wat ik vaker doe. Maar ik zie nu dat het voor geen meter helpt. Als ik ergens voor ga, dan moet ik daar met mijn aandacht zijn. De situatie verlangt mijn aanwezigheid. Waarom zou ik dat dat ook niet doen?”

Waarom Harmen kiest voor zelfzorg en zinleving? “Volgend jaar wordt ik zestig, dus ik heb nog een aantal jaren dat ik werk. De invulling van het werk plus de regelmaat geeft me houvast, daarom denk ik dat het wijs is als ik me nu al voorbereid op wat ik daarna, nadat ik gestopt ben met werken kan betekenen.” Harmen is bij me gekomen, eerlijk gezegd, “omdat ik geen sacherijnige oude brompot wil worden. Ik hoor mijn schoonvader weleens zeuren en klagen, er is niets goed. Dat wil ik dus echt niet.” Aanleg hiervoor; voor ‘geen gat meer zien in het leven’ heeft hij echter wel. Sinds zijn kinderjaren knaagt er iets in hem. “Ik was altijd wel bezig met een vraag als, maar waarom doe ik dit of wat is hier nu de zin van? Ik voel ook zo goed de zinloosheid van alles. Ik wil niet meer dat dat me uitholt.”

We zijn met de zelfzorg bijna drie maanden op weg en het is leuk om te vertellen dat Harmen zeker veranderingen begint op te merken. Zo had hij zijn standaard “nee, daar doe ik niet aan mee” aan de kant durven zetten toen het schoolbestuur, waar hij werkzaam is, hem gevraagd had op het jaarlijkse personeelsfeest een bijdrage te leveren. Zijn eerste en vaak definitieve reactie zou voorheen geweest zijn om te denken dat “niemand daar toch op zit te wachten’? Overtuigd als hij regelmatig lijkt te zijn van de onzin van zijn aanwezigheid. Of “dat kan ik nu wel doen, maar het wordt vast toch niets.” Wat verder niet uitgewerkt wordt in zijn hoofd, wat er dan wel of wat er dan niet een goede uitkomst is. Door de oefeningen die we doen, krijgt hij steeds meer besef dat zijn bijdrages, zijn oneindige stroom grapjes, zijn werkwijzen verschil maken voor zijn leerlingen. Dus toen het schoolbestuur de directe vraag stelde of hij met een band wilde optreden, liet Harmen de vraag rusten om te concluderen dat hij altijd iets zou kunnen proberen. Er werd een band samengesteld, muzieknummers uitgezocht, en een soort quiz opgesteld. Het feest werd knallend ingeleid door zijn bedachte act en een stralende Harmen vertelt dat hij zelfs na zijn act op het feest is gebleven (normaal gesproken vind ik zulke gelegenheden een ramp) en dat er allerlei mensen naar hem toekwamen om te zeggen hoe leuk ze het hadden gevonden en dat het de stemming er goed had ingebracht.

Het maakt niet uit hoe oud je bent, om te groeien, om jezelf te ontdekken, om ervaringen uit je kindertijd in een nieuw daglicht te zien om te kunnen concluderen dat de ingeslagen weg misschien toe is aan een koerswijziging.